Khoa học và Đời sống số 44/2022

Số 44 (4254) Thứ Năm (3/11/2022) TRI THỨC NHÂN LOẠI 14 Mới đây, tại xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải, Yên Bái đã phát hiện thêm một khối đá khắc cổ. Vị trí đá khắc cổ mới được phát hiện nằm trong rừng phòng hộ thuộc thôn Háng Chua Say, xã Chế Cu Nha, cách trụ sở UBND xã Chế Cu Nha khoảng 4km đường chim bay về hướng Đông. Những hình khắc kỳ lạ, độc đáo Tại vị trí khối đá khắc cổ được tìm thấy có khá nhiều các khối đá sa thạch thể khối lớn, từ 1m3 đến 20m3, nằm rải rác cách nhau từ 7m đến 80m. Trong đó, đáng chú ý là khối đá với chiều dài hơn 2m, chiều rộng khoảng 2m. Khối đá này có mặt phẳng hơi lồi, ở trên bề mặt khắc phủ kín các loại hình, gồm: hình tròn lõm (7 hình), hình thoi lõm (1 hình), hình tròn lồi đồng tâm lớn (1 hình), hình học và hình ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp trang trí xung quanh rìa của khối đá. Tất cả các hình đều được chạm khắc khá tỉ mỉ, kì công, uốn lượn mềm mại theo mặt lồi lõm của mặt đá, tạo nên một tác phẩm kỳ lạ, độc đáo. Anh Lù A Trư, cán bộ xã, đồng thời là người địa phương cho biết, theo cách gọi của địa phương, khối đá khắc cổ này là “khối đá mẹ”. Còn “khối đá bố” ở cách “khối đá mẹ” về hướng Đông khoảng 20m, lớn khoảng 20m3. Khối đá này có ý nghĩa tâm linh với người Mông, bà con thường đến cúng “thần đá” để cầu sức khỏe. Ở trên cao hơn nữa của “khối đá bố” về phía Đông-Tây khoảng 150m cũng có 2 khối đá hình trụ khoảng hơn 1m3, cũng có hình khắc cổ ruộng bậc thang và hình tròn lõm trong rừng Nhìn một cách tổng thể, đề tài khắc họa trên đá nổi bật duy nhất vẫn là đề tài ruộng bậc thang. Đây cũng là thể loại đề tài chính trên các đá khắc cổ đã từng phát hiện được ở xã Lao Chải vào các năm 2015, 2020 và năm 2021. Tuy nhiên, có một điểm khác biệt ở khối đá khắc cổ tại xã Chế Cu Nha là có chạm hình tròn đồng tâm lồi, nổi như mặt trống và hình thoi lõm. Đây là hình họa khác so với 14 khối đá phát hiện từ trước đó trên địa bàn xã Lao Chải. Cần sự giải mã từ các nhà khoa học Việc phát hiện thêm khối đá khắc cổ với những hình vẽ kỳ lạ tiếp tục gây MAI LOAN sự chú ý của dư luận, trong đó, nhiều đồn đoán cho rằng đây là ký hiệu cột mốc hoặc họa đồ. Trao đổi với PV Khoa học và Đời sống, ông Lý Kim Khoa, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Yên Bái cho hay, đây có thể chỉ là “bản thông điệp thiết kế ruộng bậc thang của người xưa hoặc họa lại ruộng bậc thang trên đá” của người bản địa… Thực tế, người Mông nói chung rất thích ở nơi có khí hậu ôn đới núi cao mát mẻ, sống bằng nghề trồng trọt nương rẫy, săn bắt, hái lượm và di cư. Đây là một tộc người rất thông minh, sáng tạo, tự sản xuất ra tất cả dụng cụ sản xuất, săn bắt đến văn hóa tinh thần. Các bức họa khắc trên đá rất giống hình ruộng bậc thang tộc người này đang canh tác, làm nên thành một danh thắng đẹp như những bức tranh. Nếu hiểu theo hướng như vậy thì sẽ hiểu được những bản thông điệp mà người Mông gửi gắm trong những hình khắc. Hiện nay, rất cần các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, giải mã làm rõ xác thực về niên đại, về lĩnh vực dân tộc học cho bãi đá khắc cổ trên địa bàn Mù Cang Chải. Việc phát hiện mới bãi đá khắc cổ ở hai xã Chế Cu Nha và Lao Chải đã mở ra tiềm năng nghiên cứu, tổng thống kê các khối đá khắc cổ trên địa bàn huyện Mù Cang Chải… Từ những nghiên cứu này, có thể là cơ sở khoa học để giúp các nhà hoạch định, quy hoạch phát triển du lịch khám phá gắn với ruộng bậc thang và khu bảo tồn loài sinh vật cảnh Mù Cang Chải.n Giải mã hình chạm khối đá khắc cổmới ởMù Cang Chải Các khối đá khắc cổ có chạm hình tròn đồng tâm lồi, nổi như mặt trống và hình thoi lõm. Đây là hình họa khác so với 14 khối đá cổ phát hiện từ trước đó trên địa bàn xã Lao Chải. Khối đá khắc cổ có hình ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp trang trí xung quang rìa của khối đá. ẢNH: TTXVN Vị trí các khối đá khắc cổ mới được phát hiện nằm trong rừng phòng hộ ở thôn Háng Chua Say, xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải. ẢNH: TTXVN Trước đó, vào các năm 2015, 2020 và năm 2021, các khối đá khắc cổ cũng đã được phát hiện tại Yên Bái. Theo cán bộ chuyên môn Bảo tàng tỉnh Yên Bái, đây có thể là các vết khắc của người Mông bản địa có niên đại vào khoảng thế kỷ 16-17. Những hình vẽ ruộng bậc thang có thể là các bản “thiết kế ruộng bậc thang” hoặc họa lại ruộng bậc thang khi người dân cảm nhận được vẻ đẹp của công trình do chính mình tạo ra. Tuổi Hợi Sang tuần mới, tuổi Hợi sẽ có ngôi sao may mắn chiếu rọi, vận thế thăng tiến, tài lộc nhảy vọt. Khi đi ra ngoài, tuổi Hợi được quý nhân giúp đỡ, buôn may bán đắt, của cải dồi dào, phú quý. Chỉ cần nhanh nhạy nắm bắt mọi cơ hội tài chính, bạn chắc chắn sẽ sớm đạt được tự do tài chính. Ngoài ra, nếu có ý chí kiên định, đặt mục tiêu phấn đấu, kiên trì đến cùng thì cuộc sống của tuổi Hợi sung túc, thuận buồm xuôi gió, tài lộc, sự nghiệp vượng phát. Nhân duyên bừng sáng là cơ hội tốt cho các bạn tuổi Hợi độc thân. Tuổi Thìn Người tuổi Thìn thẳng thắn, cởi mở, ngay thẳng, chính vì vậy thường có quý nhân giúp đỡ. Từ ngày 7/11, tuổi Thìn sẽ hanh thông trong sự nghiệp, tài lộc ổn định, mưa thuận gió hòa, thu nhập khá, tiền bạc rủng rỉnh, tích luỹ tăng mạnh, tinh thần lúc nào cũng vui vẻ. Một số người trước đó gặp khó khăn sẽ chuyển mình ngoạn mục, chỉ cần nắm bắt được vận may này, chuyện kiếm nhiều tiền, làm ăn phát đạt, cuộc sống sung túc, giàu sang không có gì khó. Tuổi Dần Những người cầm tinh con Hổ sẽ gặp tiểu vận, phát lên trông thấy, làm gì cũng không lo thiếu tiền, công danh như ý, giàu sang dễ dàng. Với một số người, họ sẽ đạt được mục tiêu đã định trước, rất có ích cho phương hướng phát triển trong tương lai. Đáng nói, tuổi Dần là những người có chủ kiến, lại thích làm việc chăm chỉ. Thời gian này, dù tuổi Dần làm gì đi chăng nữa, mọi việc đều hanh thông, gặp nhiều may mắn, dễ làm nên nghiệp lớn nhờ nỗ lực của chính mình. (*) Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo. 12CONGIÁP Tuầnmới (7/11–13/11): 3congiápphúquývôưu, tiềnđầykét Theo dự đoán của trang Sohu (Trung Quốc), sang tuần mới (7/11 – 13/11/2022), 3 tuổi này được Thần Tài tương trợ, vận thế thăng hoa, tiền tài rộng mở. KIỀU DỤ

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==