109 TRITHỨC&CUỘCSỐNG TẾTQÚYMÃO2023 “trạng nguyên khai khoa”, dù rằng kỳ thi năm 1075, triều đình chỉ lấy người đỗ đầu, chưa định thứ bậc (trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa…). Ngay sau kỳ thi, triều Lý tiếp tục cho xây dựng Quốc Tử Giám bên cạnh Văn Miếu để vua Lý Nhân Tông ra học tập. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, cũng năm 1075, nhà Tống nghe lời tâu nước ta bị Chiêm Thành đánh phá, quân còn lại không đầy vạn người, có thể đánh lấy được nên ngầm lấy binh người man động, đóng thuyền bè, cấm các châu quận không được buôn bán với nước ta. Vua Lý Nhân Tông sai Lý Thường Kiệt và Tôn Đản đem 10 vạn binh đi đánh. Lý Thường Kiệt đánh lấy châu Khâm, Liêm. Tôn Đản vây đánh châu Ung. Đô giám Quảng Tây nhà Tống là Trương Thủ Tiết đem quân đến cứu, bị quân Lý Thường Kiệt đón đánh tan ở cửa ải Côn Lôn, chém được Thủ Tiết. Năm 967 (Đinh Mão) Nghĩa quân của Đinh Bộ Lĩnh đánh đâu thắng đấy, loạn 12 sứ quân cũng được vị thủ lĩnh họ Đinh dẹp xong. Ông lên ngôi vua tự xưng là Hoàng đế (thường gọi là Đinh Tiên Hoàng), lấy niên hiệu là Thái Bình, đặt quốc hiệu Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình), xây dựng triều chính, mở đầu triều Đinh. Các sử gia đánh giá, Đại Cồ Việt là nhà nước mở đầu cho thời đại độc lập, tự chủ, xây dựng chế độ quân chủ tập quyền ở Việt Nam, còn Đinh Bộ Lĩnh là người đã mở ra thời kỳ phục quốc của người Việt: Từ họ Khúc chỉ xưng làm Tiết độ sứ, tới Ngô Quyền xưng vương và tới vua Đinh xưng làm Hoàng đế.n Pháp; (6) Lịch sử cách mệnh Nga; (7) Quốc tế; (8) Phụ nữ quốc tế; (9) Công nhân quốc tế; (10) Cộng sản thanh niên quốc tế; (11) Quốc tế giúp đỡ; (12) Quốc tế cứu tế đỏ; (13) Cách tổ chức công hội; (14) Tổ chức dân cày và (15) Hợp tác xã. Cùng với Bản án chế độ thực dân Pháp, Đường Kách mệnh là văn kiện có tính chất cương lĩnh của phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam những năm 1920, vạch ra những hình thức và phương pháp tổ chức lực lượng cách mạng góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị thành lập một chính đảng vô sản ở Việt Nam. Năm 1483 (Quý Mão) Vua Lê Thánh Tông cho biên soạn và ban hành Bộ luật Hồng Đức, gồm 722 điều, được gọi là “Quốc triều hình luật” - là bộ luật tổng hợp bao gồm nhiều quy phạm pháp luật thuộc nhiều lĩnh vực pháp luật khác nhau như: luật hình sự, luật dân sự, luật tố tụng, luật hôn nhân-gia đình, luật hành chính... Điểm tiến bộ trong Bộ luật Hồng Đức là có một cải tiến khá căn bản trong việc cải thiện địa vị của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, được đề cao hơn rất nhiều so với các bộ luật đương thời trong khu vực. Nó cho thấy người vợ có quyền quản lý tài sản của gia đình (khi chồng chết) và có quyền thừa kế như nam giới. Ngoài ra, bộ luật cũng thể hiện chính sách trọng nông của triều Lê (trừng phạt rất nặng các tội như phá hoại đê điều, chặt phá cây cối và lúa má của người khác, tự tiện giết trâu ngựa) và có nhiều quy định thể hiện tính chất nhân đạo, bảo vệ dân thường. Năm 1075 (Ất Mão) Nhà Lý mở khoa thi đầu tiên. Thi tuyển Minh Kinh bác học và Nho học bằng 3 kỳ thi, hơn 10 người trúng tuyển. Lê Văn Thịnh đỗ đầu, về sau được gọi là Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng ở Cố đô Hoa Lư, Ninh Bình. NĂMMÃO
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==