16 30/9/1959 - 30/9/2023 MINH ANH Từ Khoa học Thường thức tới Khoa học và Đời sống Năm 1958, th c hiện Ngh quy t Đại hội Đ ng lần th 3 v đẩy mạnh công t c nghiên c u v ph bi n khoa h c, k thu t, Ủy ban Khoa h c Nh nư c đư c th nh l p, đồng ch Trư ng Chinh l ch nhiệm. Ng y 10/5/1959, Ban Vn động Trung ương Hội Ph bin Khoa h c v K thu t Việt Nam ra đ i, ông Nguyễn Xi n l m Trư ng ban. C c ông Đặng Minh Tr , V Đnh T ng, Tạ Quang Bửu l Phó trư ng ban. Một trong nh ng công t c đầu tiên c p b ch c a Hội l xu t b n một t b o đ ph bi n ki n th c khoa h c, k thu t v tuyên truy n, xây d ng Hội. Ng y 30/9/1959, B o Khoa h c Thư ng th c ra mắt s đầu tiên. Ch nhiệm b o l ông Nguyễn Xi n, T ng biên t p l ông Đặng Minh Tr . B o in Nh in Minh Sang, t s 14 đượ c in Nh in B o Nhân dân. B o đư c bạn đ c hoan nghênh v nhanh chóng tr th nh một trong nh ng t b o đư c ph t h nh nhi u nh t mi n Bắc. Nh ng b i b o đầu tiên l c a c c ông Nguyễn Xi n, Đặng Minh Tr , Tạ Quang Bửu, Lê Khắc, Tôn Th t Tùng, Dương Hồng Hiên, Trần Văn H … Ng y 30/6/1971, Hội Ph bin Khoa h c v K thu t Việt Nam gi i th , B o Khoa h c Thư ng th c do Ủy ban Khoa h c v K thu t Nh nư c qu n lý. Ch nhiệm b o l ông Lê Khắc, T ng biên t p b o l ông Ho ng Linh. Tuy gặp nhi u khó khăn do M n m bom mi n Bắc, B o Khoa h c Thư ng th c vẫn ra đ u, b o đ m ch t lư ng, có l c ph t h nh t i 12, 13 vạn b n m vẫn không đ p ng đư c yêu cầu c a bạn đ c. Sau khi mi n Nam ho n to n gi i phóng, ng y 7/9/1976, B o l p Cơ quan thư ng tr tại TP HCM. T th ng 1/1977, B o Khoa h c Thư ng th c đ i tên th nh B o Khoa h c v Đ i s ng, do Viện Khoa h c Việt Nam qu n lý, GS.VS Trần Đại Ngha - Viện trư ng l m ch nhiệm, ông Ho ng Linh l m T ng biên t p. Chuyển từ bao cấp sang cơ chế thị trường Trư c năm 1983, c c b o hầu như đư c bao c p. T năm 1984 xóa bỏ dần bao c p, nhi u b o bắt đầu ph i t lo v kinh t . Đ t b o tồn tại v ph t tri n, T a soạn quy t đ nh: M cửa h ng văn hóa phẩm b n b o, s ch, truyện... huy động m i ngư i tham gia. Báo cũng xu t b n ph san nh t th i v i ch t lư ng hay, ba đẹp 4 m u khuôn kh tạp chí, m đầu l Hỏi đ p khoa h c t p 1, b n theo gi th trư ng cao hơn b o ch nh. Cu n ph san đầu tiên in 10 vạn b n m không đ nhu cầu c a c c đại lý nên T a soạn quy t đ nh t i b n thêm 10 vạn n a. Sau đó, T a soạn c n ra ti p c cs ph sankh c. Cửa h ng c ng th nh công không ng v l c n y s ch truyện trên th trư ng khan hi m. Như v y, B o Khoa học và Đời sống đ hoạt động kinh t kh s m so v i c c b o kh c. Năm 1989, kỷ niệm 30 năm th nh l p B o, T a soạn đưa ra v n đ tăng g p đôi s trang c a một t b o cu i quý III v một t b o cu i quý IV. Cho t i l c n y, B o vẫn xu t b n một th ng 2 k v mỗi k 8 trang. Như v y, s cu i quý l 16 trang, gi b n g p đôi, trang b a đư c in nhi u m u. Sang năm 1990, t môt th ng 2 k , Bá o đượ c xuất bản h ng tuần. Đây l bư c nh y v t c a t b o. Năm 1992, s tăng trang h ng th ng l 12 trang cho v a t i ti n bạn đ c. Năm 1993, mỗi th ng có 2 s tăng trang v đ n năm 1994 tăng trang c 4 k , ngh a l s n o c ng 12 trang v thêm ph san Khoa họ c và Đờ i số ng kh nhỏ do Ban Thư ng tr ph tr ch ch nh. Có th nói, năm 1983 - 1994 l giai đoạn b n l chuy n t cơ ch bao c p sang cơ ch th trư ng. Cuộc thi tuyển phóng viên đầu tiên B o Khoa h c Thư ng th c, sau nà y là Khoa h c v Đ i s ng, T a soạn thư ng t ngư i, kho ng hơn ch c c n bộ, phóng viên nhưng uất bản số báo đầu tiên ngày 30/9/1959, Báo Khoa hoc va Đơi sông, nay là ấn phẩm thuộc Báo Tri thức và Cuộc sống, bước sang tuổi 65. Trong hành trình xây dựng và phát triển, tờ báo luôn tự hào có đội ngũ cộng tác viên là những nhà khoa học đầu ngành trên mọi lĩnh vực và bạn đọc luôn đồng hành, ủng hộ. có chỗ d a v ng chắc l l c lư ng cộng t c viên đông đ o, t i năng - nh ng nh khoa h c, chuyên gia, c n bộ khoa h c thuộc nhi u lnh v c kh c nhau. Th i k đầu, GS Đặng Minh Tr l m T ng biên t p, b c s V Đ nh T ng, k sư Đặng Trần C nh, k sư Đinh Văn H n... l nh ng tr th c b c thầy, l m việc ch y u Trung ương Hội Ph bi n Khoa h c v K thu t Việt Nam, nhậ n lương c a Hội hoặc Bộ Y t , c ng tham gia Ban Biên t p. Đ n năm 1995, đ đ o tạo lự c lượ ng k c n, T a soạn t ch c thi tuy n phóng viên. Cuộc thi có hai v ng, v ng môt đưa ngư i d thi đi cơ s rồi v vi t tin b i ph n nh v tr l i c c câu hỏi v nghiệp v . V ng hai, th sinh tr l i phỏng v n. Ban Gi m kh o cuộc thi, ngo i c n bộ, T a soạn c n m i thêm nh b o có kinh nghiệm Thông T n x Việt Nam v Hội Nh b o Việt Nam tham gia. Đây l đ t thi tuy n phóng viên đầu tiên c a T a soạn, c ch l m công khai, minh bạch. L a phóng viên khi đó có Quý Ho i, Xuân H a, Thanh H , T Anh, Nh t Minh, Mạnh Quân. Trưng cầu ý kiến bạn đọc Năm 2002, B o m cuộc trưng cầu ý ki n bạn đ c dư i dạng vui l “thnh quân sư”. Đông đ o bạn đ c hư ng ng h ng nghìn ý ki n h u ch. Sau cuộc thi, B o có nhi u c i ti n v nội dung trang m c: Ngo i m ng đ t i truy n th ng l ph bi n khoa h c k thu t v y t , s c khỏe, B o m rộng sang l nh v c khoa h c x hội v i trang T m hi u l ch sử, trong đó có m c nh sử h c Lê Văn Lan tr l i, đư c bạn đ c đón nh n nồng nhiệt. Đ đ p ng vai tr ph n biện x hội c a tr th c, B o m c c m c Tr ngôn (b i vi t ngắn g n c a tr th c), th y m ngẫm, chuyện nhặt d c đư ng có s cộng t c c a nh thơ Trần Đăng Khoa, nh b o Trư ng Phư c… Ngo i ra, B o c n đăng nh ng truyện trinh th m, khoa h c viễn tư ng, c phê cu i tuần do nh b o Nguyễn Như Mai (b t danh Nguyễn Tại Hạ) ph tr ch v i c ch vi t sâu sắc, d dỏm, đư c nhi u bạn đ c yêu th ch. Dấu mốc Khoa học và Đời sống Anh bìa 1 và bìa 4 Báo Khoa h c Thường thức số 1 ra ngày 30/9/1959 X Nguyên Phó Tổng biên t p phụ trách Báo Khoa họ c va Đơi sông (bên phai) giới thiệu về số phụ san Hỏi đáp khoa h c t p 1.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==