Khoa học và Đời sống số 01/2023

Số 1 (4263) Thứ Năm (5/1/2023) 10 Tại sao họ thành công dù xuất phát điểm cũng đầy trắc trở và do dự trước những lựa chọn tương lai? Tại sao họ tạo ra những điều kỳ diệu cho cộng đồng, xã hội và cả nhân loại? Các Chủ nhân Giải thưởng VinFuture 2022 và đại diện Quỹ VinFuture đã đúc rút trải nghiệm cuộc đời và gửi đến cho thế hệ tương lai một từ khóa mang thông điệp cá nhân của họ. Forgiveness - Sự tha thứ Sự tha thứ là từ khóa đến từ Giáo sư Pamela C. Ronald (ĐH California, Davis, Hoa Kỳ) - Chủ nhân Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ vì công trình nghiên cứu đột phá trong việc phân lập gene Sub1A tạo ra giống lúa chịu ngập úng dài hạn. Bà Pamela có một tuổi thơ khó khăn khi cha là một người tị nạn trong chiến tranh. Từ nhỏ, bà đã được cha mình truyền dạy cho tình yêu và sự trân quý đối với thức ăn, cây cỏ, thiên nhiên và hòa bình. Sự tha thứ với bà giúp mỗi người tự nhận ra sai lầm bản thân, chấp nhận và tha thứ, từ đó sống hài hòa hơn với bản thân và thế giới. Riêng với người làm khoa học, bà đưa ra lời khuyên, biết tha thứ cho chính mình sau mỗi sai lầm cũng là cách để đến gần hơn với chân lý. Circulation - Sự tuần hoàn Đây là từ khóa gửi tới tương lai của giáo sư Thalappil Pradeep (Viện Công nghệ Madras, Ấn Độ). Ông được vinh danh bởi Ngày 1/1, tại Hà Tĩnh , Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam (Vusta) Phan Xuân Dũng đã gặp mặt và trao 150 suất quà với tổng giá trị hơn 100 triệu đồng cho các nhân sĩ trí thức, các nhà khoa học, cựu cán bộ quản lý và người dân có hoàn cảnh khó khăn tại Hà Tĩnh nhân dịp đón năm mới 2023, Xuân Quý Mão. Cùng dự có đồng chí Trần Đình Gia, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, đại diện lãnh đạo Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh. Tại thành phố Hà Tĩnh, Chủ tịch Vusta Phan Xuân Dũng đã gặp mặt, động viên và trao 30 suất quà cho các nhân sĩ trí thức, các nhà khoa học và cựu cán bộ Liên hiệp hội tỉnh qua các thời kỳ, trao 58 suất quà tại thị trấn Can Lộc (huyện Can Lộc) và 62 suất tại xã Sơn Lễ (huyện Hương Sơn) cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn, cao tuổi. Được biết số quà trên từ nguồn đóng góp của gia đình hướng về quê hương nhằm động viên các nhân sĩ trí thức, các gia đình trong dịp Tết Nguyên đán. THÁI SƠN CÔNG NGHỆ SỐ Hội Khoa học Kỹ thuật Nhiệt Việt Nam là một hội nghề nghiệp, thành viên của Liên hiệp Hội Việt Nam, có chuyên môn sâu về Nhà máy nhiệt điện. Theo PGS.TS Trương Duy Nghĩa - Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật Nhiệt Việt Nam, đến nay, hội đã phản biện, thẩm định nhiều dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện ở các giai đoạn báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, kết quả chấm thầu, kết quả chạy thử nghiệm thu, thẩm định các tiêu chuẩn kỹ thuật nước ngoài do nhà thầu đề nghị áp dụng cho dự án. “Tại dự án Nhà máy nhiệt điện khí Cà Mau 1 công suất 750 MW, tư vấn của chủ đầu tư đã đề nghị chọn nhà thầu A trúng thầu vì suất đầu tư thấp hơn so với các dự án khác. Chúng tôi được giao thẩm định lại kết quả chấm thầu của chủ đầu tư và thấy rằng cần để nhà thầu B trúng thầu do thiết bị của nhà thầu B có các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cao hơn, nên so sánh giữa chi phí đầu tư và chi phí vận hành thì chủ đầu tư sẽ tiết kiệm được 42 triệu USD trong quá trình vận hành nhà máy. Thủ tướng đã chấp nhận kiến nghị của chúng tôi và giao cho nhà thầu B thực hiện ngay cho Nhà máy điện Cà Mau 2, giống hệt Cà Mau 1 với cùng một giá như Cà Mau 1, bỏ qua các giai đoạn làm các báo cáo đầu tư”. Hội Khoa học Kỹ thuật Nhiệt còn được giao thẩm tra các tiêu chuẩn kỹ thuật do Tổng thầu nước ngoài đệ trình để áp dụng cho Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2, Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng. Tuy các công việc này không đánh giá được bằng tiền nhưng có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo đảm chất lượng thiết bị và toàn bộ dự án, vì qua thẩm tra tiêu chuẩn đã phát hiện rất nhiều quy định trong tiêu chuẩn do Tổng thầu kiến nghị thấp hơn so với các quy định chung. LÊ HỒNG Những nhà khoa học đã làm lợi cho đất nước hàng chục triệu USD 6 từ khóa thay đổi cuộc đời bạn Chủ tịch Vusta Phan Xuân Dũng tặng quà nhân sĩ trí thức PGS.TS Trương Duy Nghĩa- Chủ tịch Hội KHKT Nhiệt Việt Nam Đại biểu Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Vusta Phan Xuân Dũng gặp mặt, trao quà cho các nhân sĩ trí thức tại Hà Tĩnh…. TỪGIẢI THƯỞNGVINFUTURE 2022: Cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng. Nếu cần tìm kiếm chiếc chìa khóa để mở cánh cửa đang giới hạn bản thân bạn, hãy tham khảo những thông điệp sâu sắc đúc rút từ trải nghiệm cuộc đời của những nhà khoa học xuất sắc thế giới, chủ nhân Giải thưởng VinFuture 2022. nghiên cứu thành công hệ thống lọc nước chi phí thấp để loại bỏ asen khỏi nước ngầm, mang nước sạch đến cho hàng triệu người dân vùng Nam Á. Sự tuần hoàn mang ý nghĩa nhân quả của việc cho đi và nhận lại. Khi ta cống hiến cho cộng đồng những điều giá trị, cộng đồng cũng mang lại cho ta ý nghĩa cuộc đời. “Người yếu thế xứng đáng được hưởng lợi ích từ những giải pháp v đại”, giáo sư Thalappil Pradeep nhắn nhủ. Vision - Tầm nhìn Đây là từ khóa của tiến sĩ Emmanuel Desurvire - 1 trong 5 chủ nhân Giải thưởng chính, tác giả công trình nghiên cứu bộ khuếch đại sợi quang pha tạp Erbium (EFDA) cùng với giáo sư Sir David Neil Payne giúp dẫn truyền Internet tốc độ cao trên phạm vi toàn thế giới. “T m nhìn là khi bạn tin rằng điều mình ngh là đúng, dù có thế nào. Đó là sự kiên định vào niềm tin của bản thân”, tiến sĩ Emmanuel Desurvire lý giải. Sự mãnh liệt - Intensity Đây là từ khóa của giáo sư Sir David Neil Payne - 1 trong 5 chủ nhân Giải thưởng chính VinFuture 2022. Giáo sư Payne sinh ra ở Zamibia - một quốc gia Trung Phi. 18 tuổi, ông sang Anh học Đại học và phải đi làm thêm vào các kỳ nghỉ để trang trải cho cuộc sống. Với ông, mọi người xung quanh đều “thông minh hơn tôi” và có nhiều điều để ông học hỏi. “Nói đến sự mãnh liệt là khi bạn vô cùng tập trung để quyết tâm chiến thắng và đánh bại những thách thức trong khoa học”. Liều lĩnh - Risk Đây là từ khóa của tiến sĩ Vinton Gray Cerf - 1 trong 5 chủ nhân Giải thưởng chính, người đã phát minh ra giao thức điều khiển truyền dẫn và giao thức Internet (TCP/IP) - cơ sở cho Internet ngày nay. “Khi bạn c n trẻ hãy liều l nh, vì bạn có rất nhiều thời gian để s a chữa những sai l m”, tiến sĩ Vinton Gray Cerf khẳng định. Empathy - Sự thấu cảm Đây là từ khóa của Tiến sĩ Lê Mai Lan - Phó Chủ tịch Quỹ VinFuture, Chủ tịch Trường ĐH VinUni Bà Lê Mai Lan chia sẻ: “Tôi chọn từ thấu cảm. Bởi lẽ tôi tin rằng chúng ta c n học cách quan tâm, tôn trọng và thấu hiểu lẫn nhau khi chúng ta muốn giải quyết những vấn đề, những khó khăn của con người. Thấu cảm là ý ngh a, là vẻ đẹp của khoa học.”n

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==