Khoa học và Đời sống số 47/2022

Số 47 (4257) Thứ Năm (24/11/2022) TRI THỨC NHÂN LOẠI 15 Hoàng đế Thiệu Trị là Vua thứ 3 của triều Nguyễn, miếu hiệu là Hiến Tổ Chương Hoàng Đế, kế vị vua Minh Mạng, trị vì trong 7 năm, từ 1841-1847. Băng hà lúc 40 tuổi nhưng Hoàng đế Thiệu Trị có đến 31 bà ở hậu cung, 29 hoàng tử và 35 hoàng nữ. Bà Vũ Thị Viên là vợ thứ 4 của vua Thiệu Trị. Bà là con của Phó Vệ úy Vũ Hữu Linh, nhập phủ làm dắng (vợ hầu) khi vua Thiệu Trị đang còn là một Hoàng tử với tước Trường Khánh Công. Bà sinh được 4 Hoàng tử. Toàn bộ cuốn sách Thiệu Trị tấn phong cho vợ, bà Vũ Thị Viên làm bằng bạc mạ vàng. Sách chỉ có 5 tờ (10 trang) nhưng nặng tới 7kg. Ngoài 2 trang bìa trước và sau, 8 trang còn lại của sách phong khắc nổi tinh xảo 186 chữ Hán nói về thân thế, công trạng của bà Vũ Thị Viên và lý do vua Thiệu Trị sắc phong cho bà. Theo đó, sách ca ngợi tính trung thực, kính trọng, sự hòa nhã, thân thiện của bà khi đối xử với mọi người trong cung. Sách cũng ghi rõ thân thế gia đình cùng một số sự kiện quan trọng mà bà Vũ Thị Viên đã tham gia. Vậy có phải ai được vua yêu cũng được tặng sách vàng? Câu trả lời là không, mà tất cả phải theo quy định rõ ràng và nghiêm ngặt thuộc điển lễ của triều đại. Tuy nhiên, cũng vẫn có những điều đặc biệt. Theo quy định cung giai năm 1836, vua Minh Mạng đã nói rõ: chỉ có sách phong cho Hoàng Quí Phi mới được chế tạo bằng vàng, nên gọi là kim sách. Sách phong 6 Phi thì dùng bạc mạ vàng, nhưng vẫn được gọi là kim sách. Chiếu theo quy định của thời đó, khi bà Vũ Thị Viên được phong từ Lương tần (tam giai) lên Lương phi (nhất giai) đã được thăng vượt cấp, bỏ qua nhị giai. Sách vua tặng bà có kích cỡ 14×23cm, lớn hơn so với sách phong cho các phi theo quy định thời bấy giờ (21,60 x 12,96). Trong hậu cung nhiều phức tạp, tranh đấu, việc được hưởng sự đặc biệt này cho thấy, hẳn bà Vũ Thị Viên đã rất được vua sủng ái. Cuốn sách nằm trong bộ sưu tập của ông Hồ Đình Xuân (Pháp), sau đó được bán đấu giá vào năm 1996 ở Paris. Người mua này về sau đã ủy thác lại cho phòng đấu giá Sotheby’s bán lại vào năm 2010 ở Paris. Sau nhiều lượt đấu giá, cuốn sách bằng vàng được nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường mang về Việt Nam với giá 72.750 euro, tương đương hơn 2 tỷ đồng.n Trong bài phát biểu hôm 15/11 vừa rồi, cựu Tổng thống Mỹ ông Donald Trump tuyên bố sẽ tái tranh cử vào năm 2024. Dù cho ông vẫn phải đánh bại các ứng viên khác trong vòng bầu cử sơ bộ để trở thành ứng viên đại diện cho đảng Cộng hòa, tuy nhiên giới quan sát cho rằng có rất nhiều khả năng để ông Donald Trump xuất hiện trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 tới đây. Theo tờ New York Times, việc ông Donald Trump tuyên bố tái tranh cử sớm hơn thường lệ, là một cách để ông tranh giành ảnh hưởng từ những ứng cử viên tiềm năng khác của đảng Cộng hòa, bao gồm thống đốc bang Florida Ron Desantis hoặc cựu phó tổng thống Mike Pence – những người rất có khả năng sẽ tham gia cuộc tranh cử vào năm 2024. Theo một cuộc thăm dò của NBC News ngay trước cuộc bầu cử giữa kỳ cho thấy, có khoảng 40% số người tham gia khảo sát ủng hộ ông Trump hơn là đảng Cộng hòa, trong khi đó con số này trong năm 2021 chỉ là 30%. Để lấy được sự ủng hộ cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của mình, trong bài diễn văn hôm 15/11, ông Donald Trump đã ca ngợi thành tích của chính mình, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế và tăng cường an ninh thế giới. Donald Trump một lần nữa khẳng định trong nhiệm kỳ của mình, các đối thủ của Mỹ “đã bị kiềm chế” và số lượng các cuộc xung đột trên thế giới giảm đi rõ rệt. Ngoài ra, cựu tổng thống Mỹ cũng bày tỏ quan điểm trái chiều với đương kim tổng thống Joe Biden, khi nhắc đến một loạt các “thất bại về kinh tế của nước Mỹ” như lạm phát tăng cao, giá xăng dầu tăng vọt cùng việc rút quân chóng vánh khỏi Afghanistan. Phản ứng trước việc ông Donald Trump tuyên bố sẽ tham gia tranh cử, Tổng thống Joe Biden viết trên Twitter rằng người tiền nhiệm của mình “đã làm nước Mỹ thất bại”. Tờ Newsweek của Mỹ cho biết, ông Trump vẫn là người dẫn đầu trong danh sách giả định các ứng cử viên đảng Cộng hòa tham gia tranh cử năm 2024. Thành viên đảng Cộng hòa duy nhất dường như có thể thách thức vị trí này của ông Trump là Thống đốc Florida Ron Desantis – người đang có tỷ lệ ủng hộ cao hơn ông Donald Trump trong một vài cuộc thăm dò gần đây. Ngoài ra, cựu tổng thống còn đang phải đối mặt với nhiều chỉ trích từ ngay trong đảng Cộng hòa, khi nhiều người cho rằng đã đến lúc đảng Cộng hòa cần thoát khỏi ảnh hưởng của ông Donald Trump và nhìn về tương lai.n TRẦN TRÂN HOÀNG MAI THÂM CUNG BÍ SỬ CỔ VẬT TRIỀU NGUYỄN “LƯU LẠC” Ở NƯỚC NGOÀI ÔngTrump cócơhội lần2 chinhphục nhàTrắng Sách phong bạc mạ vàng, nặng 7kg thời Vua Thiệu Trị 10 hiện vật được Mỹ trao trả cho Việt Nam Nhân ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 90 năm ngày khánh thành Công trình tòa nhà bảo tàng (1932-2022), Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức tiếp nhận 10 hiện vật do Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam trao trả, gồm: 1 rìu đá Hậu kỳ đá mới, 4 hiện vật (3 rìu đồng, 1 nồi gốm) văn hóa Đông Sơn, 3 tượng cá sấu đá thế kỷ 1 - 2 SCN, 2 tẩu đồng thế kỷ 17 - 18. Theo Bảo tàng lịch sử Quốc gia Việt Nam, sau chiến tranh, có rất nhiều cổ vật, đặc biệt là từ triều đại nhà Nguyễn đang lưu lạc ở nước ngoài. Có những cổ vật đã may mắn được hồi hương, cũng có những món hiện nằm trong bộ sưu tập của những nhà sưu tầm khắp thế giới. Cuốn sách bằng bạc mạ vàng của Vua Thiệu Trị tấn phong cho vợ lớn hơn theo quy định thời đó và bà Vũ Thị Viên đã được thăng vượt cấp lên nhất giai, bỏ qua nhị giai. Sách phong bằng bạc mạ vàng nặng 7kg do vua Thiệu Trị tấn phong cho vợ. ẢNH: BẢO TÀNG LỊCH SỬ QUỐC GIA VIỆT NAM. C u Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại chiến dịch vận động tranh cử ở Warren, Michigan, ngày 1/10/2022

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==